تغییر روند بورس با گمانه‌زنی درباره بودجه 1402/ کدام متغیرهای بودجه‌ای بر بازار سهام اثرگذار است

به گزارش بینا به نقل از فارس :بودجه سال 1402 طبق اعلام مسوولان سازمان برنامه و بودجه در روزهای آینده به مجلس ارسال خواهد شد، در دیگر سو بازار سهام در طول سالیان اخیر نشان داده است که اثر‌پذیری بالایی از مساله بودجه دارد.

بورس که به نوعی بازتاب تاثیر بسیاری از تصمیمات اقتصادی در قیمت سهام شرکت‌ها و صنایع مختلف است، از آن جهت بودجه دولت را به عنوان عاملی مهم در تصمیمات خود لحاظ می‌‌کند که دولت به عنوان یک نهاد پرهزینه در اقتصاد ایران می ‌تواند با افزایش یا کاهش دخل و خرج خود اثر مهمی بر سودآوری شرکت ‌های بورسی بگذارد.

علاوه بر این، عامل تورم و نقدینگی نیز که در سال ‌های اخیر تحت ‌تاثیر کسری بودجه بر بورس و اقتصاد کلان اثر داشته است، از جمله عواملی است که سمت‌ و سوی آتی آن تا حد زیادی با بودجه دولت‌ها معین می‌‌شود.

* بودجه هایی که بورس را زیر و رو می‌کند

انتشار جزئیات بودجه در نیمه دوم هر سال با خبرسازی‌های زیادی همراه است. در روزهای اخیر نیز با تغییر روند شاخص بورس، یک چشم فعالان بازار به نرخ دلار و فلزات اساسی و چشم دیگر به خبرهایی است که از بودجه سال 1402 منتشر می‌شود.

تحلیلگران بازار سرمایه پیش بینی می‌کنند که جزئیات لایحه بودجه تأثیر زیادی بر روند صنایع در ماه‌های آتی خواهد داشت. این اتفاق در هر سال و با ورود بودجه به مجلس برای بازار سهام می‌افتد و اصطلاحا در ماه منتهی ارائه بودجه، سهامداران محتاط تر به معامله می‌پردازند.

به عبارت دیگر، در برخی سال‌ها و با تغییرات عمده در اعداد و ارقام بودجه نسبت به سال گذشته، بورس نیز زیر و رو می‌شود و برخی صنایع با رشد و برخی دیگر با افت همراه می‌شوند.

* کدام اعداد بودجه بر روی بازار سهام موثر است؟

بودجه دولت هر سال توسط سازمان برنامه و بودجه کشور، تهیه و تنظیم می شود و دولت موظف است تا 15 آذر ماه لایحه بودجه را به مجلس تسلیم کند، در روزهای اخیر و با نزدیک شدن به موعد تقدیم لایحه بودجه، مسعود ‌میرکاظمی، رئیس سازمان برنامه و بودجه اعلام کرد دولت در بودجه ۱۴۰۲ هیچ برنامه‌ای برای افزایش قیمت حامل‌های انرژی ندارد.

در این میان ارقام پیشنهادی سازمان برنامه و بودجه نیز منتشر شد که گمانه زنی‌های زیادی را به دنبال داشت. در این ارقام پیشنهادی صادرات نفت 1.2 میلیون بشکه در روز با قیمت 70 دلار و با نرخ تسعیر ارز بر مبنای ETS اعلام شده که در سال جاری 60 دلار بوده است و نرخ ETS نیز در سال جاری 23 هزار تومان است. اما این نرخ برای سال آینده 26 هزار تومان پیشنهاد شده است.

متوسط افزایش حقوق کارمندان 20 درصد پیشنهاد شده و بودجه عمرانی نیز که در سال جاری 519 هزار میلیارد تومان بود، برای سال آینده با کاهش شدیدی به 280 هزار میلیارد تومان رسیده است.

این ارقام پیشنهادی و خبر رشد نکردن قیمت حامل‌های انرژی و شاید کاهش نرخ خوراک پتروشیمی ها، موجب شده تا فعالان بازار بیش از پیش چشم به تأثیرات احتمالی بودجه سال آینده بر بازار سرمایه چشم داشته باشند.

* لایحه بودجه چگونه بربازار سهام تاثیر می گذارد؟

در لایحه بودجه علاوه بر پیش‌ بینی هزینه‌ها و درآمد‌های دولت و طرح‌های دولتی، عناوینی مثل نرخ تعرفه های اعمالی بر کالا‌های وارداتی، نرخ مالیات بر کسب و کار، بودجه عمرانی و مسائل متعدد دیگری مطرح می‌شوند که می‌توانند موجب ایجاد تغییرات مهمی در سودآوری شرکت های بورسی شوند.

هر ساله در بودجه کشور، قیمت فروش نفت به پالایشگاه ها اعلام می‌شود که معمولا 95 درصد قیمت فوب ناحیه خلیج فارس است، در صورتی که این مقدار کمتر شود، تأثیرات مثبتی بر سودآوری پالایشی‌ها خواهد داشت.

قیمت فروش خوراک پتروشیمی‌ها به‌خصوص نرخ خوراک گاز طبیعی که هر سال در بودجه تصویب می شود، بر هزینه های شرکت های پتروشیمی تأثیر خواهد گذاشت که با نرخ تصویب قیمت دلار در بودجه مشخص می شود.

شرکت‌های استخراج کانه‌های فلزی به دلیل انتفاع از حق بهره برداری از منابع طبیعی موظف هستند هر ساله بخشی از فروش خود را به خزانه داری کشور واریز کنند که با تغییر این میزان، سودآوری این شرکت ها نیز به شدت تحت تأثیر قرار خواهد گرفت.

نرخ مالیات‌ها در بودجه برای صنایع مختلف ممکن است هر سال تغییر داشته باشد. این تغییر نرخ مالیات نیز می تواند برای صنایع تغییرات شدیدی را در سودآوری آن ها ایجاد کند. بخشی از بودجه دولت هر ساله به عمران و آبادی کشور اختصاص می‌یابد که افزایش این میزان نیز می تواند موجب رشد فروش شرکت های سیمانی و فولادی شود و حتی تأثیراتی را بر صنعت انبوه سازی دارد.

علاوه بر این موارد، انتشار جزئیات لایحه بودجه می تواند موجب پیش‌بینی بهتر متغیرهای اقتصاد کلان مثل تورم و یا رشد اقتصادی شود که خود بر تصمیمات فعالان بازار در خصوص محل سرمایه گذاری اثرگذار است.

میزان انتشار اوراق بدهی نیز که هر ساله با توجه به مصوبات لایحه بودجه منتشر می شود، تأثیرات زیادی را بر تورم و شرایط اقتصادی کشور دارد. میزان مصوب انتشار این اوراق برای سال آینده نیز از بخش های مهم لایحه بودجه به شمار می رود که تأثیر بالایی بر بازار سرمایه خواهد گذاشت.

* پیش بینی تاثیر مثبت بودجه 1402 بر بورس

مجتبی دانشی، کارشناس بازار سرمایه در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی درباره تاثیر بودجه بر بازار سرمایه، می‌گوید: بورس را می‌توان بازاری تأثیرپذیر از اخبار سیاسی و اقتصادی دانست که یکی از این خبرها مربوط به بودجه است. باتوجه به افزایش قیمت دلار در بازار آزاد و به تبع آن رشد نرخ دلار نیما، بحث بودجه و نرخ آن در 1402 بسیار مهم و حیاتی است.

وی ادامه داد: باید توجه داشت که اگر در بودجه 1402 فاصله قیمتی دلار نیما و آزاد بالا باشد، شرایط مطلوبی برای بازار سرمایه رقم نخواهد خورد. به طور کلی تعداد نمادهایی که از لایحه بودجه سال آینده تاثیر مثبت می‌گیرند بسیار بیشتر از نمادهایی است که تاثیر منفی می‌گیرند.

این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: در صورتی که نرخ ‌های مطرح شده در خصوص قیمت نفت و گاز و خوراک پتروشیمی ها در بودجه 1402 درست باشد، می توان گفت هزینه تمام شده شرکت‌های بورسی با کاهش همراه خواهد بود و همین مساله نیز سبب خواهد شد تا بودجه سال آینده تاثیر مثبتی بر بازار سهام داشته باشد.